Opolska Wenecja
45-010 Opole
Opis
Nic dziwnego, że ten fragment Opola określono mianem "Opolskiej Wenecji", tym bardziej że z racji swego piękna należy do głównych jego dominant. Jako ciekawostkę architektoniczną można też podać fakt, iż "Opolska Wenecja" zbudowana jest na fundamentach dawnych murów obronnych.
Tereny nad Młynówką w XIII wieku były słabo zabudowane. W 1297 roku książę Bolesław I za zgodą mieszczan podarował swemu urzędnikowi położony tu plac budowlany. Wiadomo również, że w XIV wieku, u zbiegu ulic Szpitalnej i Zamkowej znajdował się cmentarz, prawdopodobnie o.o Franciszkanów.
Niegdyś nad brzegiem Młynówki znajdował się port z miejscami przeładunkowymi, magazynami oraz składami towarów spławianych Odrą. To właśnie tutaj zlokalizowano większość przedsiębiorstw i urządzeń miejskich. Przede wszystkim młyny, które zresztą nadały nazwę staremu korytu Odry - Młynówka.
W 1765 roku Wrocławska Izba Wojenna i Dóbr Królewskich wydała Marcusowi Pincusowi przywilej założenia w Opolu fabryki skóry podeszwowej i prowadzenia kramu. Zobowiązano go jednocześnie do odbudowy (od fundamentów) zrujnowanych dwóch posesji przy ulicy Zamkowej. Jedna z nich należała dawniej do hrabiego Colonna. Po odbudowie i scaleniu tych posesji powstał budynek narożny przy ulicy Zamkowej, w którym Pincus umieścił pierwszą w mieście manufakturę - fabrykę skóry.
Budynek dzisiejszego Archiwum Państwowego - to właśnie owa manufaktura Pincusa. Z innych postaci, związanych z tym obiektem, należy wymienić również Marcusa Friedlaendera, który w 1824 roku założył browar "Zamkowy", a ponadto był założycielem opolskiej gminy żydowskiej.
W szeregowej zabudowie "Opolskiej Wenecji" wyróżnia się neoklasycystyczny budynek dawnej bożnicy, będący niegdyś żydowskim domem modlitw. Przetrwał on czasy holocaustu co jest ewenementem w skali się w kraju.
Młynówka spełniała bardzo ważną rolę handlową. Charakterystycznymi budowlami dla Młynówki były młyny, spichlerze, rzeźnie, oraz łaźnie. W istniejącej do dziś kamienicy z balkonem - ul. Szpitalna 9, mieścił się niegdyś spichlerz.
Młyn miejski (niektóre źródła podają, że były dwa młyny: "mały" i "duży"), który w roku 1453 stał naprzeciwko wylotu ulicy Młyńskiej, spłonął w 1881 roku. Powstał w tym miejscu plac, istniejący do dziś, który służył jako Targ Maślany do wczesnych lat dwudziestych XX w.
Oprócz młyna miejskiego, po drugiej stronie Młynówki istniał młyn książęcy, gdzie w 1548 roku wybudowano śluzę.
Przy młynie miejskim, od strony północnej, znajdowała się rzeźnia miejska, a od strony południowej - łaźnie. Wymieniane już w roku 1357, niewątpliwie pochodziły jeszcze z czasów lokacji miasta. Łaźnia nad Młynówką była jedyną łaźnią publiczną w mieście (w końcu XVI wieku były prawdopodobnie dwie). Stanowiły one miejsce zebrań towarzyskich. Z czasem coraz mniej osób z nich korzystało. W XVIII wieku łaźnie były już nieczynne.
Ostatnią budowlą "Opolskiej Wenecji", najbardziej dostojną i rzucającą się w oczy jest stylowa, zachodnia elewacja dawnego szpitala św. Aleksego (dziś mieści się tu dom opieki społecznej "Caritas"). W roku 1400 mieszczanin Kuncze Kromer zapisał miastu swą dawną słodownię (przy dzisiejszej ul. Katedralnej, w miejscu plebanii), celem przekształcenia jej w szpital. Szpital funkcjonował do 1421 roku, to jest do czasu, kiedy biskup Jan Kropidło (brat rządzących książąt opolskich) w testamencie przekazał miastu dużą sumę pieniędzy na budowę nowego szpitala oraz kaplicy. Wybudowano go na rogu ulic Szpitalnej i Katedralnej. Obecny budynek główny pochodzi z lat 1865-1866, przy czym północna ściana została przebudowana w 1889 roku w związku z wyburzeniem pobliskiej bramy Odrzańskiej. Przy szpitalu św. Aleksego stoi do dziś, kaplica pod jego wezwaniem - zabytek, który zachował się w swej pierwotnej formie.
Natomiast po przekroczeniu mostu przy ul. Katedralnej, droga wiedzie na północny cypel wyspy Pasieki, zwany Ostrówkiem. Należał on, w odróżnieniu od całej Pasieki, która była własnością książęcą - do miasta. Tutaj również miasto urządziło swój skład towarów, za korzystanie z którego pobierano opłaty. Dziś w tym budynku funkcjonuje, hotel "Piast".
Źródło: Opolskie Centrum Informacji Turystycznej http://www.visitopolskie.pl/ .
Lokalizacja
Szpitalna, 45-010 Opole
Opinie
comments powered by Disqus