Choć dotykana licznymi kataklizmami - nadal kryje w swym wnętrzu skarby z najwyższej europejskiej półki.

Początki kościoła sięgają stulecia XIV i związane są przybyciem do Krosna oo franciszkanów. Być może zresztą zagościli tu już w końcu XIII w., jak chcą niektórzy, być może właśnie na pocz. XIV w., jak twierdzą inni. Oficjalnie w każdym razie sprowadził ich do grodu nad Wisłokiem w roku 1378 biskup przemyski Eryk z Winsen, skądinąd także franciszkanin. Nadanie ziemi na rzecz krośnieńskiego konwentu franciszkanów zatwierdziła w 1397 r. królowa Jadwiga, co było niezbędną formalnością, zwłaszcza wobec faktu, że ojcowie prowadzili wówczas intensywną rozbudowę wzniesionej co najmniej kilkadziesiąt lat wcześniej kaplicy. Niestety, efekty tej pracy zniweczył pożar w 1399 r.

Energiczni bracia nie tylko się nie poddali, ale dokupili od miasta sąsiednią działkę i w pierwszych latach XV w. wznieśli istniejący do dziś wspaniały gotycki zabytek, zbudowany z cegły, ale wykorzystujący kamienne partie pierwotnej świątyni, pochodzące z poł. wieku XIV, jeśli nie starsze. Dostrzeżecie je bez trudu - oglądając świątynię z zewnątrz – w prezbiterium i zakrystii. 

Pamiątką sprzed pożaru jest także odnalezione w 1994 r. przedstawienie św. Sebastiana, datowane na koniec XIV w., które możemy obejrzeć w kaplicy Przemienienia Pańskiego obok prezbiterium. Łączy się ono z młodszym malowidłem, pochodzącym z pocz. XVI w., przedstawiającym św. Annę Samotrzecią. 

W 1434 r. do klasztoru zawitał św. Jan z Dukli, młody wówczas człowiek poszukujący wykształcenia i drogi życiowej – obie znalazł u krośnieńskich franciszkanów. Po studiach w Krakowie wrócił tu, by kilkukrotnie pełnić funkcję gwardiana i zapewne nadzorować finałowy etap prac budowlanych. Ostatecznie przeniesiony został do Lwowa, skąd kierował wszystkimi klasztorami zakonu na całej Rusi. 

A w Krośnie, w ciągu XV stulecia powstała trójnawowa świątynia oraz przylegające do niej zabudowania klasztorne. W niemal niezmienionej formie kościół przetrwał do naszych czasów, powiększając się w XVII wieku o dwie kaplice – od południa Matki Bożej Różańcowej oraz od strony północnej kaplicę św. Stanisława znaną lepiej pod nazwą kaplicy Oświęcimów, o której opowiemy osobno.

Wchodząc do wnętrza musimy w pierwszej kolejności powiedzieć o wielkim pożarze z 1872 r., który zniszczył wcześniejsze wyposażenie kościoła. To widzimy – ołtarze, stalle, konfesjonały czy organy – powstało po tej dacie, neogotyckim stylem nawiązuje natomiast do średniowiecznego charakteru kościoła. W ołtarzu głównym umieszczony jest otoczony czcią obraz Matki Boskiej Murkowej, pierwotnie znajdujący się na zewnątrz świątyni. Podczas oblężenia Krosna w 1657 r. przez sprzymierzonego ze Szwedami Jerzego II Rakoczego, mieszkańcy miasta zawierzyli swe ocalenie Matce Boskiej i… pomimo zniszczenia przedmieść Rakoczy Krosna nie zdobył. Nic więc dziwnego, że obrano Matkę Boską za patronkę miasta a obraz otoczono szczególnym kultem. 

Tym jednak co czyni z kościoła miejsce wyjątkowe są szczęśliwie zachowane z pożaru wspaniałe nagrobki, wybitne dzieła renesansowej rzeźby nagrobnej, dzięki którym krośnieński kościół znajduje się w licznych opracowaniach dotyczących renesansowej rzeźby, wydawanych na całym świecie.

Źródło: Urząd Miasta Krosno http://visitkrosno.pl/ .