Helski Kompleks Muzealny
84-150 Hel
kom.: 697 888 537
e-mail: mow@helmuzeum.pl
Opis
Zastało tam wielką mnogość obiektów militarnych budowanych od lat dwudziestych, aż do końca wojny. Największe z tych budowli - to 6 obiektów pozostałych po zdemontowanej mamuciej baterii niemieckiej 406mm Schleswig Holstein - dwa magazyny, trzy stanowiska artyleryjskie i wieża kierowania ogniem. Wojsko przez lata ze zmiennym powodzeniem usiłowało zagospodarować te obiekty. Magazyny amunicyjne wykorzystano jako magazyn różności, w stanowisku "Anton" zainstalowano centralę łączności Marynarki Wojennej, w stanowisku "Bruno" na jakiś czas urządzono wojskową strzelnicę, w stanowisku "Cezar" umieszczono "ściśle tajny wojskowy skład marchwi i ziemniaków", dla wieży kierowania ogniem nie znaleziono zastosowania.
Obiekty te pozostawały przez lata niedostępne dla zwiedzających. Znały je tylko osoby uprawnione i niewielka garstka grzybiarzy oraz dzieci, które odważyły sie wtargnąć na tereny wojskowe, mimo zagrożenia zatrzymaniem lub mandatem."
W miarę jak wojsko od kilkunastu lat zaczęło redukować swoją liczebność na terenie Helu tereny te przestały być pilnowane i rozpoczęła się rabunkowa dewastacja wszystkiego, co dało się sprzedać na złom. Najbardziej ucierpiała wieża i porzucone, otwarte stanowisko "Bruno" - wycięto niemal wszystkie elementy metalowe, wyrwano instalacje, zanieczyszczono pomieszczenia i korytarze. Powstał istny tor przeszkód dla pojawiających się coraz liczniej prawdziwych miłośników militariów, a nie złodziei żyjących z ich sprzedaży.
Doszło do tego, że widząc postępującą dewastację i znikanie z dnia na dzień bezcennego, niepowtarzalnego wyposażenia bunkrów, grupka miłośników helskich militariów, która później utworzyła Sekcję Militarną Stowarzyszenia "Przyjaciele Helu", zaczęła samowolnie demontować i ukrywać elementy wyposażenia, by choć doraźnie uchronić je przed bezpowrotnym zniszczeniem. Także dzięki staraniom tej grupy osób, przedwojenne polskie budowle militarne oraz stanowiska Baterii Schleswig-Holstein udało się wpisać do rejestru zabytków, co niestety w żaden sposób nie zwiększyło możliwości ich praktycznej ochrony.
(wpisano do Rej. Zabytków A 1200 dnia 15.06.1999)
Nadszedł rok 2006 i dzięki wejściu Polski do Unii i odważnemu pomysłowi Burmistrza Helu, pana Mirosława Wądołowskiego udało się wprowadzić w życie nierealny zdawałoby się plan Sekcji Militarnej - opracowano projekt renowacji stanowiska "Bruno" i wieży kierowania ogniem i uzyskano na ten cel pieniądze z Unii Europejskiej.
W tym czasie zdewastowane bunkry pokrywała splątana dzika roślinność, wewnątrz działobitni stanowiska "Bruno" rosły niemal 60-letnie drzewa, nie było wody, prądu czy nawet przyzwoitej drogi dojazdowej. Sytuacje utrudniał dodatkowo fakt, że dwa remontowane obiekty leżą po przeciwnych stronach ruchliwej, helskiej szosy, co spowodowało znaczny wzrost kosztów na ogrodzenie i instalacje. Twórcy i realizatorzy projektu borykali się z pojawiającymi się w miarę postępów prac problemami - sytuacja była tak nietypowa, że nikt nie mógł przewidzieć do końca jak będą docelowo zagospodarowane te obiekty i jak w związku z tym wykonywać poszczególne prace. Na stropie stanowiska "Bruno" wykonano izolacje przeciwwilgociową, ponownie posadzono rośliny w nowej warstwie gleby. Zrobiono instalacje elektryczne i alarmowe, odtworzono i zainstalowano drzwi, okna i ich pancerne zamknięcia. Oprócz renowacji, zamontowano na ich właściwych miejscach ocalałe z kradzieży elementy wyposażenia.
Równolegle do prac remontowo-budowlanych i instalacyjnych ruszyły prace organizacyjne przy tworzeniu planów mającego tu powstać Muzeum Obrony Wybrzeża. Niewielka grupka osób, która samorzutnie zajęła się tym problemem, ukonstytuowała się w początku 2006 roku jako Zarząd Muzeum obrony Wybrzeża i poświęcając swoją pracę, czas, a niejednokrotnie i swoje pieniądze przystąpiła do planowania i przygotowywania wystaw.
Pierwszą ekspozycją całkowicie zaprojektowaną i wykonaną przez ten zespół, była sala poświęcona pamięci bohaterskiego obrońcy Helu, dowódcy baterii cyplowej, a po wojnie tragicznej ofierze bestialstwa wojskowej bezpieki - komandorowi Zbigniewowi Przybyszewskiemu.
1 maja 2006 roku Muzeum otwarto dla zwiedzających i rozpoczął się nieustanny, nieprzerwany potok odwiedzających. Okazało się, że MOW przyciąga niezliczone rzesze zainteresowanych. Popularność zaskoczyła nawet najbardziej optymistycznych spośród jego twórców.
Ponieważ wszelkie dochody z biletów statutowo przeznacza się na dalszy rozwój Muzeum i udało się znaleźć wielu sponsorów zaczęto szybko inwestować w zakupy podnoszące jego standard, jak gabloty, instalacje osuszające, nagłaśniające, komputery itp.
Do rozpoczęcia sezonu letniego 2006 otwarto szereg dalszych ekspozycji dzięki współpracy wielu entuzjastów traktujących współpracę z MOW jak swojego rodzaju najwspanialsze hobby.
Oddano do zwiedzania gabinet wyposażony w wykopane na Helu przedwojenne narzędzia lekarskie, odtworzono wyposażenie i funkcjonalność kilku pomieszczeń, pokazano historię powstania dział największego kalibru, które kiedyś się tu, w Helu znajdowały.
Tuż przed samym sezonem udostępniono dla publiczności dużą, dokumentalną wystawę "32 dni obrony Helu" i kilka wystaw czasowych otrzymanych spoza Muzeum.
A co z pozostałymi obiektami?
- W maju 2013 roku, w jednym z magazynów amunicyjnych poniemieckiej baterii Schleswig-Holstein otwarto Muzeum Kolei Helskich (MKH) jako oddział Muzeum Obrony Wybrzeża. Ekspozycje MKH mają przypominać historię i rozwój helskich kolei normalnotorowych i wąskotorowych, budowanych do celów militarnych, a dopiero potem przekazywanych władzom cywilnym. Naokoło schronu mieszczącego MKH rozrasta się z roku na rok wystawa plenerowa pokazująca uratowane przed zezłomowaniem elementy taboru kolejowego - zarówno wąskotorowego, jak i szerokotorowego.
- 1 maja 2013 roku w Muzeum Obrony Wybrzeża Stowarzyszenia "Przyjaciele Helu" odbyło się uroczyste otwarcie drugiej linii kolejki amunicyjnej, która będzie dowoziła turystów do Muzeum Kolei Helskich.
- 21 sierpnia 2013 roku na stanowisku B-1 (ANTON) odbyła się doniosła uroczystość - nastąpiło podpisanie aktu przekazania tego obiektu przez Agencję Mienia Wojskowego jako darowizny dla władz Helu na cele turystyczne i muzealne. Obiekt ten został wykorzystany przede wszystkim do przeniesienia magazynów ze stanowiska B-2 (Bruno) i odzyskania w ten sposób sal na tworzenie tam dalszych wystaw.
- Stanowisko B-3 (CAESAR) jest przygotowywane do przejęcia roli muzeum etnograficznego. Opracowaliśmy szczegółowe plany remontu i adaptacji, mamy także plany zagospodarowania wnętrz i otoczenia na cele wystawowe. Staramy się o pozyskanie odpowiednich funduszy - a nie jest to niestety sprawa prosta....Na razie, na terenie tego stanowiska odbywają się w czasie corocznych "nocy muzeów" imponujące, militarne widowiska audiowizualne. Jest ono także udostępniane grupom rekonstrukcyjnym na odbywanie różnorakich ćwiczeń i treningów.
- 30 maja 2015 roku na stanowisku B-1 (ANTON) otwarto kolejny oddział MOW - Muzeum Przyrodniczo Etnograficzne. Budynek tego oddziału otacza ogródek przyrodniczy, który z miesiąca na miesiąc powiększa się o nowe okazy drzew, krzewów i roślin (a wśród nich kolekcję rożnych gatunków traw) i zaprasza do odpoczynku wśród przyrody. Po roku działalności ten oddział został z początkiem 2016 roku przekształcony w Muzeum Helu - gdyż zasadnicza większość ekspozycji dotyczy historii życia Helu - a więc są wystawy etnograficzne przedstawiające wnętrze helskiego domu rybackiego, prezentujące życie rybaków, kuźnię, stolarnię, i liczne kolekcje sprzętów codziennego użytku.
Godziny otwarcia:
- 30 III – 30 IV – 10:00 – 16:00
- 1 V – 31 V – 10:00 – 17:00
- 1 VI – 30 VI – 10:00 – 18:00
- 1 VII – 31 VIII – 10:00 – 19:00
- 1 IX – 30 IX – 10:00 – 17:00
- 1 X – 23 X – 10:00 – 16:00
- Od ok. 24 X (ostatni weekend przed świętem Wszystkich Świętych) – muzeum nieczynne (możliwość otwarcia tylko po uzgodnieniu telefonicznym dla grup powyżej 20 osób)
Cennik:
Muzeum Obrony Wybrzeża (stanowisko B2 – wstęp tylko przez skansen):
- Wariant 1 (tylko skansen) – przepustka do skansenu, normalny – 3 zł, przepustka do skansenu, ulgowy – 2 zł
- Wariant 2 (skansen i główny budynek wystawowy B-2) – bilet łączony normalny – 12 zł, bilet łączony ulgowy – 8 zł
- Wariant 3 (dokupienie wstępu do głównego budynku wystawowego B) – bilet normalny – 10 zł, bilet ulgowy – 7 zł
Przejazd kolejką wojskową oraz (w cenie) zwiedzanie Muzeum Kolei Helskich:
- Bilet normalny – 12 zł
- Bilet ulgowy – 9 zł
Wieża Kierowania Ogniem MOW:
- Bilet normalny – 8 zł
- Bilet ulgowy – 6 zł
Muzeum Helu (stanowisko B1, wraz ze skansenem przyrodniczym):
- Bilet normalny – 10 zł
- Bilet ulgowy – 7 zł
Stanowisko Baterii Laskowskiego (na cyplu Helu):
- Bilet normalny – 5 zł
- Bilet ulgowy – 3 zł
Karnet (uprawniający do jednorazowego wejścia na wszystkie obiekty Helskiego Kompleksu Muzealnego):
- Bilet normalny – 29 zł
- Bilet ulgowy – 19 zł
Lokalizacja
Helska 16, 84-150 Hel
Opinie
comments powered by Disqus