Wdzydzki Park Krajobrazowy
83-400 Kościerzyna
tel./fax.: 58 686-82-73
e-mail: wpk@pomorskieparki.pl
Opis
Położony jest w północno-zachodniej części Borów Tucholskich, na południowo-zachodnim skraju województwa pomorskiego, 70 km na południowy-zachód od Gdańska, w powiecie kościerskim. Powierzchnia parku wynosi 17,8 tysięcy ha, w tym lasy i zadrzewienia pokrywają 64 % obszaru, grunty orne 10 %, a wody powierzchniowe 11 %. Park otacza otulina o powierzchni 15,2 tysięcy ha.
Niemal cały Park położony jest w dorzeczu Wdy. Na jego obszarze występują 53 jeziora o powierzchni powyżej 1 ha oraz około 100 mniejszych, na ogół bezodpływowych zbiorników zwanych oczkami. Ponadto w otulinie Parku usytuowanych jest 51 jezior i około 50 oczek. Największe zbiorniki wykazują rynnową genezę i usytuowane są wzdłuż głównych ciągów odwadniania. W bardziej rozproszony sposób położone są często bezodpływowe zbiorniki wysoczyzn morenowych i sandrów. W strukturze przestrzennej zasobów wodnych zbiorników Parku dominujące znaczenie ma jezioro Wdzydze, którego powierzchnia stanowi 76 % ogólnej powierzchni wodnej Parku, natomiast objętość - 91 % całości zasobów wszystkich zbiorników. Maksymalna głębokość jeziora wynosi 72 m, co stawia je pod tym względem na szóstym miejscu w Polsce. Jego rynny rozciągają się w dwóch kierunkach – południkowym i równoleżnikowym, o łącznej powierzchni 1.455 ha. Ze względu na swą geometrię (kształtem przypomina krzyż) i rozmiary stanowi unikat na Niżu Polskim.
W krajobrazie parku możemy zauważyć przewagę elementów przyrodniczych nad kulturowymi. Krajobraz o charakterze naturalnym to przede wszystkim duże kompleksy leśne i różnorodność wód powierzchniowych – doliny małych rzek, jeziora rozmaitego kształtu i wielkości. Znajdziemy tu zarówno wielkie jeziora o taflach wody sięgających po horyzont, średnie - przytulone do łąk i pastwisk, położone niejednokrotnie w obrębie wsi, jak i drobne, śródleśne oczka wodne. Często ponad lustro wody wznoszą się strome zbocza, nieraz o wysokości kilku metrów. Unikatem w skali krajowej jest wielkie wnętrze wodne jeziora Wdzydze, którego wybitna ekspozycja otwiera się zaskakująco przy drodze Borsk – Wiele we wsi Kliczkowy.
Z drugiej strony elementy krajobrazu kulturowego, rozproszone i wtulone w otaczającą przyrodę, nie wpływają w znaczący sposób na „wyciszony i kameralny” w odbiorze charakter Parku. Krajobraz ten związany z kulturą materialną i kulturą użytkowania przestrzeni przez ludność kaszubską znajduje wyraz w zachowanej sieci drożnej i osadniczej, w zabudowie wsi i obiektom towarzyszącym tj.: kapliczki i krzyże.
Dodatkowo wielobarwność zachowanych ekosystemów podmokłych łąk oraz mozaiki pól, pastwisk, miedz i zadrzewień śródpolnych urozmaica dominującą zieleń krajobrazu naturalnego.Całość jest łagodnie pofalowana, bez dużych różnic w ukształtowaniu terenu.
Walory przyciągające turystów do WPK to jeziora z licznymi kąpieliskami i możliwością uprawiania sportów wodnych, rozległe kompleksy leśne, umożliwiające bliski kontakt z przyrodą, urozmaicony krajobraz.
Rozwinięty system dróg i ścieżek leśnych oraz strefa zalesionych brzegów jezior stanowią o atrakcyjności Parku dla wędrówek pieszych i rowerowych, nordic walking, przejażdżek konnych w siodle, a także bryczkami czy saniami.
Lokalnie występujące różnice spadków terenu, długość zboczy, nasłonecznienie i długość okresu zalegania pokrywy śnieżnej sprzyjają rozwojowi sportów zimowych. Szczególnie dogodne warunki istnieją dla uprawiania narciarstwa biegowego. Zwolenników agroturystyki w pełni zadowoli bogata oferta kwaterodawców. Tereny Parku to raj dla wędkarzy oraz zbieraczy grzybów, jagód i ziół, które występują na znacznych, dość łatwo dostępnych obszarach.
Zróżnicowanie proponowanych form wypoczynku i rekreacji, niezależnie od pory roku, powoduje, że każdy z odwiedzających ten teren znajdzie tu odpowiednią do jego zainteresowań i potrzeb ofertę. Ponadto, aby zmotywować turystów do aktywnego wypoczynku na naszym terenie, wydana została 3 - stopniowa odznaka krajoznawcza „Pasjonata Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego”. By ją zdobyć wystarczy zgłosić się do siedziby WPK po regulamin - dzienniczek odznaki, udokumentować w nim odwiedziny w wymaganych najciekawszych miejscach na terenie Parku, a następnie odebrać zasłużoną odznakę.
Do głównych ośrodków skupiających ruch turystyczny zaliczają się Wdzydze, Wdzydze Tucholskie, Lipa, Czarlina, Debrzyno, Gołuń i Skoczkowo, Borsk, Dąbrówka, Schodno, Słupinko, Zabrody, Knieja, Juszki, Wąglikowice.
Jedną z największych atrakcji dla turystów jest bez wątpienia jezioro Wdzydze, zwane też Kaszubskim Morzem. Jego ogromna powierzchnia (1445 ha), niezwykle urozmaicona linia brzegowa, bogactwo zatok, wysp i półwyspów stanowią idealne miejsce dla miłośników żeglarstwa i innych sportów wodnych. Liczne przystanie m.in. we Wdzydzach, Gołuniu, Wdzydzach Tucholskich, Lipie i w Borsku umożliwiają wypożyczenie sprzętu wodnego.
Amatorzy spływów kajakowych odkryją malowniczą rzekę Wdę wraz z jej urokliwym przełomem koło Kruglińca, dopływy oraz jeziora o dużej powierzchni tj. Wdzydze czy Wielewskie.
Wda
Szlak o długości całkowitej 210 km, prowadzący w Parku od Lipusza przez jeziora: Schodno, Słupinko, Radolne i Wdzydze do Borska, połączony z jeziorami: Osty, Bielawy, Wyrówno, Słupino, Cheb, Jelenie i Gołuń, według międzynarodowej klasyfikacji zaliczany do łatwych, dostępnych dla turystów początkujących. Na trasie szlaku, w granicach Parku utworzono dwa miejsca postoju – w pobliżu wsi Schodno i Loryniec. Liczne jeziora i dopływy Wdy tworzą sieć krótkich szlaków kajakowych.
Trzebiocha
Jest szlakiem prowadzącym do górnego odcinka szlaku Wdy. Jej źródła znajdują się poza Parkiem w okolicy wsi Skorzewo. Szlak rozpoczyna się za wsią Skorzewo, poniżej młyna. Można też rozpocząć spływ z jez. Osuszyno. Czas trwania spływu 2 dni, trasa 20.4 km.
Bogata ichtiofauna Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego (około 35 gatunków ryb) stanowi zachętę dla wędkarzy. Udogodnieniem jest możliwość wykupienia zezwoleń w kościerskich sklepach wędkarskich. Zezwolenie na połów wydają również Zakłady Rybackie „Wdzydze”, które użytkują większość jezior gminy Kościerzyna oraz inni właściciele jezior. Tutejsze wody obfitują w ryby takie jak: okoń, płoć, lin, szczupak, sandacz, węgorz, leszcz czy karaś. Należy pamiętać, iż na terenie WPK jest zakaz połowu troci wdzydzkiej. Przestrzegania przez wędkarzy przepisów dotyczących połowu ryb egzekwują strażnicy z Państwowej Straży Rybackiej w Gdańsku, których posterunek znajduje się w siedzibie WPK.
Najciekawsze rejony Parku poznawać można w czasie pieszych i rowerowych wędrówek licznymi, oznakowanymi szlakami turystycznymi i ścieżkami przyrodniczymi, spełniającymi dodatkowo rolę edukacyjną.
Z inicjatywy pracowników na terenie Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego wyznaczono i wyposażono w infrastrukturę turystyczną 14 szlaków turystycznych, w tym 8 rowerowych i 6 pieszych. Działania te służą poznaniu przyrody, krajobrazu, wartości kulturowych oraz rekreacyjnych Parku.
Łączna długość szlaków rowerowych i pieszych to 208,5 km, w tym
Ścieżki rowerowe – 179,5 km, piesze – 29 km.
Po długich staraniach pracowników Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego oraz dzięki finansowemu wsparciu EkoFunduszu i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku, na terenie stanicy Wodnej PTTK we Wdzydzach stanęła wieża widokowa o wysokości 35,6 m i konstrukcji drewnianej z drewna modrzewiowego, z trzema platformami widokowymi usytuowanymi na wysokości 10, 20 i 30 m, a tuż przy niej wiata edukacyjna. Z wieży można podziwiać panoramę Wdzydz i Krzyż Jezior Wdzydzkich z licznymi półwyspami i największą wyspą jeziora Wdzydze – Ostrowem Wielkim.
Inwestycja ta przyczyniła się do ukierunkowania ruchu turystycznego oraz umożliwia bliższe zapoznanie się z walorami przyrodniczymi Parku. Szereg tablic informacyjnych znajdujących się we wiacie, jak i w otoczeniu wieży pozwala zdobyć cenne informacje. Dodatkowo dzięki spółce PTTK „Mazury” na ostatniej platformie widokowej na wieży zainstalowano lunetę, która przybliża teren obserwatorom.
By stworzyć optymalne warunki do podziwiania pięknych widoków zagospodarowano cztery punkty widokowe, zlokalizowane przy pieszych i rowerowych szlakach turystycznych:
- Jezioro Lipno - wraz z platformą widokową do obserwacji ptactwa wodnego,
- Jezioro Wdzydze – tarasy widokowe we Wdzydzach Tucholskich i koło Przytarni; dodatkowo dwa niezagospodarowane tarasy widokowe w okolicach miejscowości Kliczkowy, z których można podziwiać panoramę jeziora Wdzydze i jego wysp od strony południowego krańca jeziora – tzw. Kniei.
- Jezioro Schodno – punkt z platformą obserwacyjną, z której można obserwować ptactwo wodne
Będąc we Wdzydzach warto wybrać się w rejs statkiem „Stolem II”. Trasa rejsu przebiega z przystani „U Grzegorza” na jeziorze Jelenim, przez skrzyżowanie tego jeziora z Wdzydzkim, Radolnym i Gołuń, następnie między półwyspami Niwka i Kozłowiec wpływa się na wielką wodę, czyli jezioro Wdzydze. Statek okrąża wyspę Ostrów Wielki, najpierw płynąc po jej wschodniej stronie, i wraca do przystani. Podczas godzinnego rejsu podziwiać można Krzyż Jezior Wdzydzkich, liczne półwyspy i wyspy jeziora Wdzydze (Ostrów Wielki, Glonek, Ceronek, Sorka, Przerośla, Mielnica, Sidły). W trzcinowiskach na brzegach jeziora i wysp usłyszeć trzcinniczka i trzcinnika. Ze statku można też zaobserwować liczne gatunki ptaków, takich jak: perkoz dwuczuby, łabędź niemy, łyska, kaczka krzyżówka, kormoran, nurogęś czy gągoł, dla których brzegi jeziora i wyspy są miejscem gniazdowania. Jeżeli dopisze szczęście można też zauważyć krążącego nad wodami bielika.
Fot. Archiwum WPK i Jolanta Bork
Lokalizacja
Świętojańska 5E, 83-400 Kościerzyna
Opinie
comments powered by Disqus