Roztoczański Park Narodowy

Miasto
Kontakt ul. Plażowa 2
22-470 Zwierzyniec

tel.: 84 687 20 66
tel.: 84 687 22 86
fax.: 84 687 21 22
e-mail: sekretariat@roztoczanskipn.pl

Opis

Roztocze to pasmo malowniczych wzgórz ciągnących się od Kraśnika do Lwowa.

Wyraźnie wyodrębnia się jako jednostka geograficzna położona na pograniczu przyrodniczym państw, regionów, kultur, której największą wartością są naturalne harmonijne krajobrazy z różnorodnymi lasami. To właśnie one zdecydowały, że w 1974 roku w środku regionu, w celu ochrony, w dużej mierze naturalnych lasów czasami o charakterze pierwotnym powstał Roztoczański Park Narodowy.

Roztocze pod względem przyrodniczym stanowi orograficzną granicę pasa wyżynnego, na której słabnie wpływ cech klimatu oceanicznego a rośnie – kontynentalnego. Jest obszarem typowo wyżynnym, w którym cechy krajobrazu wyraźnie nawiązują do budowy geologicznej. Stanowiąc dział wodny I i II rzędu, wyróżnia się bardzo małą gęstością sieci rzecznej, ale dużą zasobnością wód podziemnych, szczególnie w węglanowych skałach górnokredowych oraz występowaniem licznych wydajnych źródeł. Region odznacza się znacznym zróżnicowaniem gleb w układzie regionalnym oraz cechuje się odrębnością rzeczywistych zbiorowisk roślinnych jako region położony pomiędzy Karpatami a Podolem.

Roztocze można uznać także za region pogranicza kulturowego, ze względu na: utrwalenie nazewnictwa najstarszych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych, zachowane pozostałości grodzisk obronnych oraz zachodni zasięg cerkwi prawosławnej i greckokatolickiej. W krajobrazie kulturowym utrwalone są także cechy społeczno-gospodarcze regionu.

Roztocze to region w którym w ciągu ostatnich wieków ulegało zmianie nie tylko środowisko przyrodnicze ale rozwijało się także środowisko kulturowe. Informację o dynamice zmian można uzyskać m.in. na podstawie dawnych map z ostatnich 200–250 lat z terenu Polski. Wraz ze wzrostem antropopresji rosła potrzeba ochrony środowiska przyrodniczego, która na Roztoczu ma wielowiekowe tradycje podjęte przez Ordynację Zamojską (1589-1944). Pierwsze działania związane były z utworzeniem w 1589 roku „Zwierzyńca”, który nie miał jednak charakteru łowiska, ale był elementem uzupełniającym kompleks rezydencjonalny Ordynata, kolejne związane były z racjonalizacją gospodarki leśnej, ochroną gatunkową, np. przepisy Karola Szwob z 1806 roku dotyczące ochrony zwierząt łownych, ochroną obszarową, rozpoczętą w 1934 roku utworzeniem prawem chronionego rezerwatu na Bukowej Górze. W konsekwencji tych działań w 1974 roku powstał Roztoczański Park Narodowy.

Na obszarze Roztocza jak i Roztoczańskiego Parku Narodowego widać wyraźne zależności pomiędzy strukturą a rzeźbą terenu. Strukturalne uwarunkowania ujawniają się w cechach form zarówno dużych, odzwierciedlając założenia tektoniczne obszaru, jak i w cechach mezo- oraz mikroform ujawniając założenia, tak tektoniczne, jak i litologiczne. Ponadto, cechy strukturalne ujawniają się we współczesnej aktywności tektonicznej obszaru. Wpływa ona na nierównomierne dźwiganie bloków strukturalnych, co w konsekwencji wpływa m.in. na deformacje profili podłużnych koryt i teras rzecznych oraz rozmieszczenie wychodni skalnych w niektórych korytach rzek. Liczne są formy o genezie erozyjno-denudacyjnej. Należą do nich powierzchnie zrównań, ponad które wznoszą się wzgórza ostańcowe, a także suche doliny oraz wąwozy lessowe. U wylotów suchych dolin i wąwozów charakterystyczne są formy o genezie akumulacyjnej – narastające stożki napływowe. Do form o genezie akumulacyjnej należą także wydmy, urozmaicające krajobraz szerokich płaskich dolin, względnie padołów.

Ochrona przyrody i sposoby tej ochrony reguluje prawo uchwalone przez polski Parlament. Zgodnie z nim w Roztoczańskim Parku Narodowym wyodrębniono następujące strefy działań ochronnych:

I. Strefa ochrona ścisłej

Ochrona ścisła polega na całkowitym pozostawieniu obszaru siłom przyrody oraz zaniechaniu jakiejkolwiek ingerencji człowieka. Ochrona ścisła umożliwia swobodny przebieg procesów ekologicznych. Obejmuje wyłącznie tereny będące własnością Państwa.
Powierzchnia strefy ochrony ścisłej w RPN zajmuje 1029,22 ha i obejmuje pięć obszarów:

  • Jarugi – 353,67 ha
  • Bukowa Góra – 135,32 ha
  • Nart – 275,72 ha
  • Czerkies – 160,57 ha
  • Międzyrzeki – 103,94 ha

II. Strefa ochrony czynnej

Ochrona czynna według prawa „wyraża się w czynnym oddziaływaniu na stan ekosystemów i ich składników przez stosowanie zabiegów ochronnych, hodowlanych i pielęgnacyjnych". Jej celem jest przywrócenie lub utrzymanie określonego stanu przyrody, jej elementów żywych i nieożywionych, dzięki stosowaniu różnorodnych zabiegów zależnie od rodzaju ekosystemu. Powierzchnia strefy ochrony czynnej w RPN zajmuje powierzchnię 7242,22 ha, będąca wyłącznie własnością Państwa.

 

III. Strefa ochrony krajobrazowej

Polega ona na zachowaniu cech charakterystycznych danego krajobrazu. W Parku ochrona krajobrazowa pozwala na utrzymanie gospodarczego użytkowania danego obszaru. Status ten nadano terenom zagospodarowanym (budynki, plaża parking, oraz części terenów rolniczych). Ochroną krajobrazową objęto także grunty w granicach Parku, niebędące własnością Państwa. Całkowita powierzchnia strefy ochrony krajobrazowej obejmuje 211,39 ha.

Wewnątrz otuliny Parku utworzono strefę ochronną zwierząt łownych o łącznej powierzchni 2118,98 ha. Są to obszary wyłączone z obwodów łowieckich i wraz z obszarem Parku tworzą ekologicznie zwartą całość, pozwalającą na objęcie ochroną populacji dużych ssaków: jeleni, saren, dzików, wilków i rysi.

Dla Parku sporządzany jest Plan ochrony, zatwierdzany przez Ministra Środowiska. Projekt Planu ochrony Parku wykonuje Dyrektor Parku na okres 20 lat, a prace przy wykonaniu projektu Planu polegają na:

ocenie stanu zasobów, tworów i składników przyrody, walorów krajobrazowych, wartości kulturowych oraz istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych, która może być wykonana w formie szczegółowych opisów;

opracowaniu koncepcji ochrony zasobów, tworów i składników przyrody oraz wartości kulturowych, a także eliminacji lub ograniczania istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych;

wskazaniu zadań ochronnych, z podaniem rodzaju, zakresu i lokalizacji.

Park narodowy, zgodnie z jego prawną definicją, obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi
i edukacyjnymi, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe.

 

 

Źródło: Roztoczański Park Narodowy http://roztoczanskipn.pl/ .

Opinie
Lokalizacja

Opinie

comments powered by Disqus

Lokalizacja

Zwierzyniec, Lubelskie
Plażowa 2, 22-470 Zwierzyniec
×

Korzystamy z Cookies. Przeglądając stronę zgadzasz się na zapis Cookie na Twoim urządzeniu