Muzeum Regionalne Ziemi Limanowskiej

Miasto
Kontakt ul. Józefa Marka 13
34-600 Limanowa

tel.: 18 337 20 42
e-mail: muzeumlim@gmail.com

Opis

Muzeum mieści się w zabytkowym staropolskim dworze. Mieszkająca w nim szlachta posiadała, położoną na południe od Limanowej, Starą Wieś.

Granice tej wsi i miasta do II Wojny Światowej wyznaczał właśnie dwór. Historia Starej Wsi i rodów w niej panujących sięga XV wieku. Warto wymienić familie: Słupskich herbu Drużyna, Jordanów, Przyłęckich, Czernych - Szwarcenbergów. Jakkolwiek historia obecnego dworu sięga XVII wieków. Jego rozwój nastąpił w okresie zarządzania nim przez rodzinę Dydyńskich (połowa XVIII – lata 40-te XIX wieku), a potem Marsów (1853-1945r), po których do dziś pozostała nazwa dworu. Do kompleksu dworskiego należały dawniej m.in. browar (obecnie budynek starostwa powiatowego), park dworski (jego pozostałości stanowią obecnie Park Miejski), neogotycka kaplica świętego Walentego ( połowa XIX wieku) oraz gospodarstwo hodowlane (obecnie własność prywatna), gdzie niegdyś hodowlano bydło czerwone rasy polskiej oraz pola i lasy (obecnie os. Zygmunta Augusta i os. Marsów).

Rodzina Marsów przyczyniła się do rozwoju nowoczesnej gospodarki hodowlanej oraz rozkwitu politycznego i gospodarczego miasta w II połowie XIX wieku. Szczególnie w historii zostali zapamiętani: Antoni Józef Mars z żoną Franciszką z Żelechowskich, oraz ich syn Zygmunt z Jadwigą z Zielińskich. Dzięki m.in. jej staraniom powstał w 1867 r. powiat limanowski, Towarzystwo Zaliczkowe (dzisiejszy Bank Spółdzielczy), kasyno. Zainteresowali francuskich inwestorów do założenia rafinerii ropy naftowej w Sowlinach. Browar produkował w okresie galicyjskim znane z dobrej jakości piwo „marsowe”. Produkowano wówczas takie gatunki jak koźlak i marcowe. W dwudziestoleciu międzywojennym dwór był ośrodkiem życia publicznego i politycznego.

W jego progach wizytował m.in. prezydent Ignacy Mościcki w 1929 r., belgijski Minister Spraw Zagranicznych w 1932 r. Wielokrotnym gościem był polski minister spraw zagranicznych Józef Beck. W 1934 roku rodzina Marsów sprzedała browar na rzecz Arcyksiążęcego Browaru w Żywcu. W okresie okupacji niemieckiej wraz z ostatnim właścicielem, w dworze mieszkał skoligacony rodzinnie burmistrz miasta Włodzimierz Paygert. Po II wojnie światowej władze komunistyczne odebrały majątek rodzinie Marsów. W latach 1946-1951 w budynku mieściło się Gimnazjum Leśne, a później Państwowy Ośrodek Maszynowy i Powiatowy Sztab Wojskowy.  Od 1970 r. w budynku mieściło się Muzeum Ziemi Limanowskiej i biura PTTK. Od 1987 r. budynek jest wyłączną siedzibą Muzeum Regionalnego Ziemi Limanowskiej.

Inicjatorami gromadzenia zbiorów regionalnych na poczet przyszłej placówki muzealnej byli bracia Walenty i Wincenty Gawron jeszcze w okresie międzywojennym. Po II Wojnie Światowej zaczątki kolekcji muzealnych były tworzone przez Polskie Towarzystwo Ludoznawcze Oddział Limanowa, które gromadziło zbiory historyczne i etnograficzne w latach 1954-1971 r. Utworzenie muzeum miało miejsce w wyniku ogromnego starania lokalnych historyków, etnografów, znanych artystów i propagatorów turystyki na terenie Beskidu Wyspowego i Gorców. Wśród tych aktywistów warto wspomnieć m.in. Józefa Staniszewskiego, Piotra Orzechowskiego, Andrzeja Gibasa, Adama Wojsa, Antoniego Górszczyka, Tadeusza Ociepkę, Maksymiliana Brożka, Kazimierza Sowę. Od 1970 roku z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Turystyczno - Krajoznawczego Oddział Limanowa oraz Towarzystwa Miłośników Ziemi Limanowskiej powstało Muzeum Ziemi Limanowskiej PTTK, które mieściło się w Dworze Marsów. Od początku istnienia placówki do jej rozwoju przyczyniała się Jan Wielek – działacz PTTK oraz miłośnik regionalnej historii. W latach 1975-1986 pełnił funkcję kierownika muzeum oraz prezesa PTTK O/Limanowa. W 1987 roku doszło do utworzenia państwowej placówki Muzeum Regionalnego Ziemi Limanowskiej. Dotychczasowy kierownik – Jan Wielek został mianowany jego dyrektorem i funkcję tę pełnił do 2011 roku. Od 1992 roku muzeum jest samorządową jednostką kultury podlegającą Miastu Limanowa.

W ciągu 48-letniej działalności muzeum zgromadziło ok. 26 tysięcy eksponatów historycznych, etnograficznych, artystycznych, fotograficznych. Posiada własną bibliotekę naukową oraz zbiory archiwalne. Aż do dnia dzisiejszego zorganizowało ponad 350 wystaw czasowych. Na uwagę zasługują stałe ekspozycje, m.in. Świat dawnej apteki na polsko-słowackim pograniczu (początek XIX – połowa XX wieku) oraz największa w Polsce i prawdopodobnie w Europie kolekcja dewizek, licząca 465 sztuk tej unikatowej biżuterii z okresu od XVIII do XX wieku eksponowana na wystawie Historia w dewizce zapisana. W centralnej części budynku znajduje się również sala konferencyjno-bankietowa zaaranżowana w stylu Ludwik Filip, wyposażona w oryginalne meble służące byłym właścicielom dworu (m.in. fortepian salonowy z 1890 r.) – szlacheckiej rodzinie Marsów. W muzealnym archiwum przechowywane są m.in. przywileje królewskie, księgi miejskie, dokumenty rodzin szlacheckich pochodzące z XVI-XIX w.  Muzeum gromadzi zabytki w 5 działach merytorycznych: Artystycznym, Etnograficznym, Fotograficznym, Historii i Techniki oraz Archiwum. Ponadto funkcjonuje dział naukowy prowadzący badania nad wybranymi aspektami historii i etnografii regionu, czego efektem są publikacje materiałów źródłowych, oraz dział edukacyjny prowadzący dla zorganizowanych grup lekcje muzealne i warsztaty z tworzenia szklanych witraży oraz zajęcia z kaligrafii z elementami iluminatorstwa.

Wystawy stałe:

- Świat dawnej apteki na polsko-słowackim pograniczu - Ekspozycja prezentująca wnętrze apteki 5- pokoleniowej rodziny limanowskich farmaceutów Mȕlerów, Zubrzyckich i Bączkowskich, wyposażona w meble, instrumenty apteczne oraz recepty z okresu 1813 do lat 50-tych XX wieku, modele postaci historycznych wiernie odtwarzające twarze i ubiory mieszkańców Limanowej z pocz. XX w. (m.in. właścicielki apteki Klementyny Bączkowskiej), a także elementy multimedialne w postaci filmu dokumentalnego o historii farmacji i limanowskiej aptece mgr Klementyny Bączkowskiej wyświetlanego w kiosku multimedialnym.

- Historia w dezizce zapizana – największa w Polsce i prawdopodobnie w Europie kolekcja dewizek służących niegdyś do zapinania pieczęci rodowych, sygnetów, zegarków, kluczy czy kosmetyków z okresu od XVIII do XX wieku. Wśród zgromadzonych na wystawie eksponatów znajdują się m.in. dewizki patriotyczne, numizmatyczne, cechowe, zoomorficzne a także religijne i okultystyczne. Sposoby noszenia tej biżuterii w okresie od XVIII do pocz. XX wieku prezentują znajdujące się na ekspozycji manekiny w strojach z epoki.

- Salon Marsów – będący jednocześnie salą konferencyjną, przedstawia historię szlacheckiej rodziny Marsów, do których należał dwór, miasto Limanowa i okoliczne miejscowości do 1945 r. Na ekspozycji zgromadzono komplet mebli w stylu Ludwik Filip z ok. 1860 r., a także liczne zdjęcia i pamiątki rodzinne.

- Wystawa malarstwa – ekspozycja prezentująca malarstwo dwóch najwybitniejszych artystów tworzących w epoce Młodej Polski: Franciszka Mrażka i Maksymiliana Brożka, których rysunki i oleje prezentują głównie sceny rodzajowe oraz pejzaże Limanowej z pocz. XX wieku.

Ponadto Muzeum organizuje, co 2-3 miesiące, w 3 salach wystawy czasowe zarówno historyczne, etnograficzne, jak i artystyczne.

Muzeum czynne:

w sezonie turystycznym od 01.05 do 30.09:

  • wtorek    9.00 – 17.00 – bezpłatne zwiedzanie wystaw stałych
  • środa      9.00 - 17.00
  • czwartek 9.00 – 17.00
  • piątek      9.00 - 17.00
  • sobota     9.00 – 17.00
  • niedziela  9.00 - 17.00

poza sezonem od 01.10 do 30.04

  • wtorek     8.00 – 16.00 - – bezpłatne zwiedzanie wystaw stałych
  • środa       8.00 – 16.00
  • czwartek  8.00 – 16.00
  • piątek      8.00 – 16.00
  • sobota     8.00 – 16.00

Ceny biletów:

  • Normalny - 5 zł
  • Ulgowy* - 3 zł
  • Wystawy czasowe - 2 zł

Zwiedzanie w grupach powyżej 10 osób:

  • Normalny - 4 zł
  • Ulgowy* - 2 zł
    *Bilety ulgowe przysługują dzieciom, młodzieży szkolnej i studentom z ważną legitymacją, oraz rencistom i emerytom.

Bezpłatne bilety wstępu przysługują muzealnikom, zorganizowanym grupom uczniów ze szkół podstawowych i gimnazjalnych z terenu miasta Limanowa oraz wszystkim w dniu otwarcia wystaw czasowych lub innych wydarzeń muzealnych (m.in. Noc Muzeum).

Usługi przewodnickie

Usługa przewodnicka po muzeum:

  • do 20 osób - 15 zł
  • powyżej 20 osób - 25 zł
  • opłata przewodnicka za zwiedzanie miasta Limanowa – 50 zł
Opinie
Lokalizacja

Opinie

comments powered by Disqus

Lokalizacja

Limanowa, Małopolskie
Józefa Marka 13, 34-600 Limanowa
×

Korzystamy z Cookies. Przeglądając stronę zgadzasz się na zapis Cookie na Twoim urządzeniu