Instytucja w swoich działaniach inspiruje się dziedzictwem regionu, jego intelektualnym i artystycznym dorobkiem oraz bogatą tradycją wielokulturowości związaną m.in. z ogromnym znaczeniem przemysłu na Śląsku. Założone w 1929 roku Muzeum Śląskie zyskało w 2015 roku nową, wyjątkową ze względu na swoją architekturę i lokalizację siedzibę. Byłą kopalnię węgla zamieniono w unikatową „kopalnię kultury”, będącą przykładem odważnej współczesnej architektury, zaliczoną do dziesięciu najlepszych budynków w Europie w konkursie Miesa van den Rohe w 2015 roku.

W samym centrum stolicy Górnego Śląska, na głębokości 14 metrów pod ziemią, obejrzeć można bogate i różnorodne kolekcje sztuki polskiej dawnej i współczesnej, którą reprezentują tak znamienici twórcy jak: Jacek Malczewski, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Olga Boznańska, Tadeusz Kantor, Zdzisław Beksiński, Magdalena Abakanowicz i wielu innych. W Muzeum można ponadto zwiedzić Galerię śląskiej sztuki sakralnej, jedyną w Polsce Galerię plastyki nieprofesjonalnej, budzącą ogromne emocje i zainteresowanie wystawę „Światło historii.

Górny Śląsk na przestrzeni dziejów”, wyjątkową w skali kraju kolekcję scenografii teatralnej i filmowej, a także nowoczesną przestrzeń edukacyjną „Na tropie Tomka” przeznaczoną do zwiedzania wielopokoleniowego – przez dzieci wraz z dorosłymi. Do tego wyjątkowego miejsca zaprasza widoczna z daleka i górująca nad okolicą wieża widokowa – dawny szyb wyciągowy „Warszawa II” kopalni „Katowice”. Z tarasu znajdującego się na wysokości 40 metrów rozciąga się widok na Strefę Kultury i miasto Katowice.

Informacje przydatne dla gości Muzeum:

- W siedzibie w Strefie Kultury można skorzystać z oferty gastronomicznej oraz nabyć ciekawe wydawnictwa i pamiątki w sklepie muzealnym. Można również odwiedzić bibliotekę z czytelnią, do dyspozycji zwiedzających jest ponadto kącik edukacyjny dla dzieci.

- Obok Muzeum Śląskiego przebiega Drogowa Trasa Średnicowa. Na terenie Strefy Kultury znajduje się przestronny parking naziemny (pomiędzy Muzeum Śląskim a Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia). Do użytku gości przeznaczony jest również parking podziemny, na który można wjechać od ul. T. Dobrowolskiego (przedłużenie ul. J. Dudy-Gracza).

- W siedzibie Muzeum przy ul. Dobrowolskiego znajduje się wiele udogodnień ułatwiających poruszanie się osobom z  niepełnosprawnościami (ruchu, wzroku i słuchu).