Muzeum Narodowe w Krakowie jest najstarszą (rok założenia 1879) noszącą nazwę „Narodowe” i  największą pod względem liczby zbiorów, którymi się opiekuje, tego typu instytucją w Polsce pod względem liczby budynków (17), oddziałów (10), działów naukowych (21) oraz oddanych pod opiekę obiektów (ok. 800 tysięcy). 

Gmach Główny to reprezentacyjna siedziba Muzeum Narodowego w Krakowie, usytuowana u wylotu Błoń. Od maja 2017 roku można w nim oglądać najcenniejszy obraz w polskich zbiorach – „Damę z gronostajem” namalowaną w roku 1490 przez Leonarda da Vinci. To jeden z najpiękniejszych portretów na świecie, przedstawiający Cecylię Gallerani, 17-letnią ukochaną mediolańskiego księcia Ludovica Sforzy. Obraz eksponowany jest w osobnej sali, a zanim do niego dotrzemy, możemy zapoznać się z ciekawostkami z życia Leonarda da Vinci i jego modelki, obejrzeć film o arcydziele, a nawet zrobić sobie pamiątkowe selfie.

Główne sale wystawiennicze na parterze i I piętrze goszczą wystawy czasowe. W Gmachu Głównym MNK mieszczą się także ekspozycje stałe. W galerii "Broń i Barwa w Polsce" prezentowane są dawne militaria z okresu blisko tysiąca lat, poczynając od wczesnopiastowskiego uzbrojenia z przełomu X i XI wieku. Zgromadzono tu także pamiątki po polskich wodzach: sukmanę Tadeusza Kościuszki, Gwiazdę Orderu Virtuti Militari księcia Józefa Poniatowskiego czy kurtkę mundurową Józefa Piłsudskiego. „Galeria Rzemiosła Artystycznego” w stylowo zaaranżowanych wnętrzach pokazuje sztukę użytkową, meble, ceramikę, szkła, ubiory i tkaniny od średniowiecza po początki XX wieku.

Jednak pierwszą siedzibą MNK były Sukiennice – należące do najbardziej rozpoznawalnych zabytkowych budowli w Polsce - do dzisiaj mieszczące Galerię Sztuki Polskiej XIX wieku (Rynek Główny 3). Pozostałe Oddziały to: Ośrodek Kultury Europejskiej EUROPEUM w XVII-wiecznym Spichlerzu, Kamienica Szołayskich im. Feliksa Jasieńskiego,  Pałac Biskupa Erazma Ciołka, Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego wraz z Pawilonem Józefa Czapskiego, muzea biograficzne - Dom Jana Matejki i Dom Józefa Mehoffera oraz Muzeum Karola Szymanowskiego w willi "Atma" w Zakopanem. Oddziałami MNK są także wykupione w grudniu 2016 roku przez Ministerstwo Kultury Muzeum Książąt Czartoryskich oraz budynek dawnego hotelu Cracovia.